Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012

Στον αστερισμό της φούσκας

Κάθε τρεις και λίγο ακούμε για το κλείσιμο καταστημάτων, για "κανόνια" στην αγορά και για συλλήψεις ή και αυτοκτονίες ανθρώπων που βρέθηκαν πνιγμένοι στα χρέη.
Κατά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 στην Αμερική, χιλιάδες άνθρωποι είδαν τις περιουσίες τους να "εξατμίζονται" μετά το κραχ της "Μαύρης Τρίτης" της Γουόλ Στριτ με αποτέλεσμα πολλοί επίσης να αυτοκτονήσουν και πολλοί περισσότεροι να οδηγηθούν στην ανεργία και την ανέχεια.
Κοινό χαρακτηριστικό αρκετών οικονομικών κρίσεων είναι οι διάφορες "φούσκες" που τεχνητά δημιουργούν τράπεζες και καταναλωτές καθώς και οι μεν και οι δε ζητούν να βγάλουν γρήγορα και εύκολα χρήματα. Στην κρίση του 2007-8, η "φούσκα" των ακινήτων έφερε τη νέα οικονομική κρίση καθώς προϋπήρξε μια φρενίτιδα στεγαστικών δανείων και αύξησης της αξίας των ακινήτων που έκανε τους μεν τραπεζίτες να τρίβουν τα χέρια τους από τα κέρδη των επικίνδυνων αυτών δανείων, τους δε ιδιοκτήτες σπιτιών να περιμένουν με αδημονία τα γλυκά λεφτά που θα αποκόμιζαν με την πώληση του σπιτιού τους.
Αυτή η πλεονεξία ήταν αναμενόμενο να φέρει κορεσμό και σε κάποιο σημείο να επέλθει η κατάρρευση του συστήματος και η ξέφρενη πτώση της αξίας των ακινήτων με αποτέλεσμα να χαθούν περιουσίες, δάνεια και τράπεζες και να αρχίσουν να πέφτουν "βροχή" οι πλειστηριασμοί ειδικά στις ΗΠΑ από όπου ξεκίνησε και η κρίση.
Στην Ελλάδα κατά τα φαινόμενα ουδένα ρόλο έπαιξε η αγορά ακινήτων στην έλευση της κρίσης αλλά οι αδυναμίες της Ελληνικής οικονομίας που έχουν σχέση κυρίως με το ότι η χώρα στηριζόταν σε ένα μοντέλο ανάπτυξης μη πραγματικής, χωρίς σημαντική βιομηχανία, εξαγωγές και τεχνογνωσία, αλλά με ευμάρεια προερχόμενη από την κατανάλωση και τα δανεικά τα οποία μετά χαράς χορηγούσαν οι τράπεζες έχοντας οι ίδιες εξασφαλίσει φθηνό χρήμα λόγω του Ευρώ.
Με την έναρξη της κρίσης αφενός οι τράπεζες πανικόβλητες σταμάτησαν την πιστωτική τους επέκταση και αφετέρου η αγορά "στέγνωσε" από ρευστό αφού οι καταναλωτές είτε λόγω ενστίκτου ή διότι ξαφνικά ανακάλυψαν ότι ξόδευαν πολλά, σταμάτησαν να διέπονται από καταναλωτική "μανία" και να χρεώνουν τις πιστωτικές τους κάρτες.
Αυτό με τη σειρά του δημιούργησε ένα απίστευτο ντόμινο. Άν π.χ. η αγορά των Αθηνών έκανε τις συναλλαγές της με ένα ποσό 2 δισ. ευρώ, η υπερπληθώρα καταναλωτικής προσφοράς και η αύξηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχαν δημιουργήσει μια "φούσκα" 22 δις ευρώ. Με τα 2 δις που προαναφέραμε, ο έμπορος έδινε την επιταγή στον προμηθευτή, αυτός στην τράπεζα, η τράπεζα στον καταναλωτή, ο καταναλωτής στον έμπορο. Ξαφνικά, με την απότομη μείωση των συναλλαγών και την πιστωτική "ασφυξία" των τραπεζών, βρίσκουμε οτι μας λείπουν 20 δις σε αξία συναλλαγών (εμπορευμάτων και υπηρεσιών) τα οποία όμως ουδέποτε αντικατόπτριζαν τον πραγματικό όγκο χρήματος που υπήρχε στην αγορά.
Έτσι, ξαφνικά βρέθηκαν χιλιάδες Ελλήνων, από απλούς καταναλωτές μέχρι επιχειρήσεις, να χρωστούν "τα μαλλιά της κεφαλής τους" ο ένας στον άλλον. Πολλά από αυτά τα χρήματα ουσιαστικά χάθηκαν διότι ποτέ δεν υπήρχαν. Και όσο περνάει ο καιρός θα βλέπουμε τέτοια φαινόμενα να αυξάνονται.
Υπάρχει "ίαση" στο φαινόμενο αυτό της φούσκας; Βεβαιότατα. Αυτή είναι η εκ βάθρων αλλαγή του επιχειρείν στην Ελλάδα. Οι μεν επιχειρήσεις πρέπει εις το εξής να προσανατολίζονται στην εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών των καταναλωτών με προσοχή στον δανεισμό τους και οι δε καταναλωτές θα πρέπει να αποκτήσουν καταναλωτική συνείδηση χωρίς ακρότητες και χρέη που δεν μπορούν να σηκώσουν.
Πριν πολλά χρόνια, ήμουν στο ιατρείο ενός γιατρού, περιμένοντας για μια εξέταση. Ανάμεσα στα περιοδικά που υπήρχαν στο τραπεζάκι της αίθουσας αναμονής, υπήρχε και το ενημερωτικό φυλλάδιο μιας εταιρείας που παρείχε πιστωτικές κάρτες. Τότε ήταν απλά ανήκουστο για το μέσο άνθρωπο να έχει πιστωτική κάρτα. Θυμάμαι όμως το επιτόκιο που είχε η κάρτα αυτή, την οποία προφανώς διέθετε ο γιατρός. Το επιτόκιο ήταν της τάξης του 28%. Θα μου πείτε, άλλες εποχές, άλλος πληθωρισμός τότε. Βεβαίως. Αλλά ο κόσμος και η τότε αγορά δεν ήταν πνιγμένοι στα χρέη. Καλύτερα επιτόκιο 40% για όποιον αντέχει παρά 1% και να βλέπουμε μετά από λίγο ανθρώπους να αυτοκτονούν ή να χάνουν τη δουλειά τους επειδή επένδυσαν σε μια φούσκα, σε ένα απατηλό όνειρο.
Μανόλης Μπουχαλάκης

Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα του onsitenews στο Facebook πατώντας εδώ


Κάθε τρεις και λίγο ακούμε για το κλείσιμο καταστημάτων, για "κανόνια" στην αγορά και για συλλήψεις ή και αυτοκτονίες ανθρώπων που βρέθηκαν πνιγμένοι στα χρέη.
Κατά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 στην Αμερική, χιλιάδες άνθρωποι είδαν τις περιουσίες τους να "εξατμίζονται" μετά το κραχ της "Μαύρης Τρίτης" της Γουόλ Στριτ με αποτέλεσμα πολλοί επίσης να αυτοκτονήσουν και πολλοί περισσότεροι να οδηγηθούν στην ανεργία και την ανέχεια.
Κοινό χαρακτηριστικό αρκετών οικονομικών κρίσεων είναι οι διάφορες "φούσκες" που τεχνητά δημιουργούν τράπεζες και καταναλωτές καθώς και οι μεν και οι δε ζητούν να βγάλουν γρήγορα και εύκολα χρήματα. Στην κρίση του 2007-8, η "φούσκα" των ακινήτων έφερε τη νέα οικονομική κρίση καθώς προϋπήρξε μια φρενίτιδα στεγαστικών δανείων και αύξησης της αξίας των ακινήτων που έκανε τους μεν τραπεζίτες να τρίβουν τα χέρια τους από τα κέρδη των επικίνδυνων αυτών δανείων, τους δε ιδιοκτήτες σπιτιών να περιμένουν με αδημονία τα γλυκά λεφτά που θα αποκόμιζαν με την πώληση του σπιτιού τους.
Αυτή η πλεονεξία ήταν αναμενόμενο να φέρει κορεσμό και σε κάποιο σημείο να επέλθει η κατάρρευση του συστήματος και η ξέφρενη πτώση της αξίας των ακινήτων με αποτέλεσμα να χαθούν περιουσίες, δάνεια και τράπεζες και να αρχίσουν να πέφτουν "βροχή" οι πλειστηριασμοί ειδικά στις ΗΠΑ από όπου ξεκίνησε και η κρίση.
Στην Ελλάδα κατά τα φαινόμενα ουδένα ρόλο έπαιξε η αγορά ακινήτων στην έλευση της κρίσης αλλά οι αδυναμίες της Ελληνικής οικονομίας που έχουν σχέση κυρίως με το ότι η χώρα στηριζόταν σε ένα μοντέλο ανάπτυξης μη πραγματικής, χωρίς σημαντική βιομηχανία, εξαγωγές και τεχνογνωσία, αλλά με ευμάρεια προερχόμενη από την κατανάλωση και τα δανεικά τα οποία μετά χαράς χορηγούσαν οι τράπεζες έχοντας οι ίδιες εξασφαλίσει φθηνό χρήμα λόγω του Ευρώ.
Με την έναρξη της κρίσης αφενός οι τράπεζες πανικόβλητες σταμάτησαν την πιστωτική τους επέκταση και αφετέρου η αγορά "στέγνωσε" από ρευστό αφού οι καταναλωτές είτε λόγω ενστίκτου ή διότι ξαφνικά ανακάλυψαν ότι ξόδευαν πολλά, σταμάτησαν να διέπονται από καταναλωτική "μανία" και να χρεώνουν τις πιστωτικές τους κάρτες.
Αυτό με τη σειρά του δημιούργησε ένα απίστευτο ντόμινο. Άν π.χ. η αγορά των Αθηνών έκανε τις συναλλαγές της με ένα ποσό 2 δισ. ευρώ, η υπερπληθώρα καταναλωτικής προσφοράς και η αύξηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχαν δημιουργήσει μια "φούσκα" 22 δις ευρώ. Με τα 2 δις που προαναφέραμε, ο έμπορος έδινε την επιταγή στον προμηθευτή, αυτός στην τράπεζα, η τράπεζα στον καταναλωτή, ο καταναλωτής στον έμπορο. Ξαφνικά, με την απότομη μείωση των συναλλαγών και την πιστωτική "ασφυξία" των τραπεζών, βρίσκουμε οτι μας λείπουν 20 δις σε αξία συναλλαγών (εμπορευμάτων και υπηρεσιών) τα οποία όμως ουδέποτε αντικατόπτριζαν τον πραγματικό όγκο χρήματος που υπήρχε στην αγορά.
Έτσι, ξαφνικά βρέθηκαν χιλιάδες Ελλήνων, από απλούς καταναλωτές μέχρι επιχειρήσεις, να χρωστούν "τα μαλλιά της κεφαλής τους" ο ένας στον άλλον. Πολλά από αυτά τα χρήματα ουσιαστικά χάθηκαν διότι ποτέ δεν υπήρχαν. Και όσο περνάει ο καιρός θα βλέπουμε τέτοια φαινόμενα να αυξάνονται.
Υπάρχει "ίαση" στο φαινόμενο αυτό της φούσκας; Βεβαιότατα. Αυτή είναι η εκ βάθρων αλλαγή του επιχειρείν στην Ελλάδα. Οι μεν επιχειρήσεις πρέπει εις το εξής να προσανατολίζονται στην εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών των καταναλωτών με προσοχή στον δανεισμό τους και οι δε καταναλωτές θα πρέπει να αποκτήσουν καταναλωτική συνείδηση χωρίς ακρότητες και χρέη που δεν μπορούν να σηκώσουν.
Πριν πολλά χρόνια, ήμουν στο ιατρείο ενός γιατρού, περιμένοντας για μια εξέταση. Ανάμεσα στα περιοδικά που υπήρχαν στο τραπεζάκι της αίθουσας αναμονής, υπήρχε και το ενημερωτικό φυλλάδιο μιας εταιρείας που παρείχε πιστωτικές κάρτες. Τότε ήταν απλά ανήκουστο για το μέσο άνθρωπο να έχει πιστωτική κάρτα. Θυμάμαι όμως το επιτόκιο που είχε η κάρτα αυτή, την οποία προφανώς διέθετε ο γιατρός. Το επιτόκιο ήταν της τάξης του 28%. Θα μου πείτε, άλλες εποχές, άλλος πληθωρισμός τότε. Βεβαίως. Αλλά ο κόσμος και η τότε αγορά δεν ήταν πνιγμένοι στα χρέη. Καλύτερα επιτόκιο 40% για όποιον αντέχει παρά 1% και να βλέπουμε μετά από λίγο ανθρώπους να αυτοκτονούν ή να χάνουν τη δουλειά τους επειδή επένδυσαν σε μια φούσκα, σε ένα απατηλό όνειρο.
Μανόλης Μπουχαλάκης

Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα του onsitenews στο Facebook πατώντας εδώ


0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου